Rotterdam in ontwikkeling

9 9 R O T T E R D A M I N O N T W I K K E L I N G | 2 0 1 9 gebieden aan energievoorzieningen mogelijk is, is Woonstad Rotterdam met proefprojecten aan de slag gegaan. Zo worden in Prinsenland flatgebouwen grootschalig aangesloten op het warmtenet. In Pendrecht krijgen 800 wonin- gen een aansluiting op industriële restwarmte. In Spangen is Woonstad Rotterdam bezig met een nieuwbouwproject waarin het ge- bruik van zonnepanelen en warmtepompen is toegepast. “Groene daken, wateropvang in regentonnen en in wadi’s in de wijk: in dat project zit ongeveer alles wat je kunt verzin- nen op het gebied van duurzaamheid,” zegt Maria Molenaar. “Alleen circulariteit zit daar nog niet in.” Maar ook wat dat betreft is Woonstad Rotterdam druk doende ervaring op te doen. Maria Molenaar: “Bij de wonin- gen van het project Lollipop in Kralingen bestaan de gevels uit gekleurde platen van trespa. Dat was leuk toen de woningen in de jaren tachtig werden gebouwd, maar nu niet meer. Het materiaal is lelijk verouderd en moet vervangen. We doen dat met hout afkomstig van bureaubladen uit het Erasmus Medisch Centrum en met glas dat afkomstig is van afgeschreven bushokjes.” LEERPROCES Hergebruik van materialen is een belangrijk onderdeel van circulariteit, maar ook het bou- wen zelf vergt een andere instelling. Bij alles wat in de bouw wordt gebruikt, moet zijn na te gaan waar het vandaan komt en wat er mee is te doen. “Dat betekent dat je bij een bouwpro- ject een materialenpaspoort moet opstellen,” zegt Maria Molenaar. Woonstad Rotterdam neemt de circulaire uitdaging zo serieus, dat het een deskundige heeft aangenomen, die de organisatie kan begeleiden in het leerproces. Want dat is het: een proces van al doende leren, benadrukt de bestuursvoorzitter. “Door het te doen beginnen we met de verduurza- ming langzaam maar zeker te snappen hoe het moet. Wanneer je die kennis opdoet en nauw samenwerkt met bedrijven die het ook begrijpen, dan begint de trein te rollen. We moeten nog veel leren, maar dat houdt je scherp. Duurzaamheid en circulariteit vergen een omslag in het denken, een andere manier van naar processen kijken. Dat is niet iets wat wij alleen moeten doen, nee, we moeten allemáál aanhaken, want uiteindelijk gaat het om het welzijn van onze planeet.” Putsebocht